The Last Duel
Plot
In het Frankrijk in de 14e eeuw keert Jean de Carrouges (Matt Damon) terug van een militaire expeditie. Zijn vrouw (Jodie Comer) vertelt hem dat zij verkracht is door een andere ridder Jacques de Gris (Adam Driver). Na pogingen om het conflict politiek op te lossen voeren de oude vrienden uiteindelijk een duel om de waarheid te achterhalen. Dit Carrouges-Legris duel staat bekend als het laatste gerechtelijke duel in Frankrijk.
Wanneer wil je de film kijken?
De film duurt wat lang, maar door wisselende gezichtspunten blijft het de hele tijd wel boeiend. Voor mensen die houden van kostuumdrama’s en historische films als Gladiator is het de moeite waard, maar let wel op dat er een heftige verkrachtingsscène in de film zit.
Recensie
Het duurde even voordat ik in de film en het verhaal kwam. Het eerste halfuur leek heel erg hakketakke werk, en ik kon het ritme niet echt vinden. Toen duidelijk werd dat er verschillende standpunten verkend zouden worden, en de waarheid vanuit elke hoek belicht werd, had de film me gegrepen. Het is slim hoe de subtiele verschillen in gelijke scènes zorgen voor een volledige interpretatie wisseling. Het onderwerp is nogal beladen, maar de manier waarop het verteld wordt zorgt voor twijfel bij de kijker en veranderende sympathieën voor de karakters op het scherm. De film zette bij mij vooral aan tot denken over de manier waarop waarheid als een wapen ingezet kan worden, en hoe politieke systemen het alleenrecht op waarheid lijken te claimen.. De viezige middeleeuwse sfeer was goed neergezet, de acteurs deden het heel goed, vooral omdat ze telkens net subtiel anders moesten spelen, en de laatste vechtscene was bruut. Niet alleen door een realistische choreografie, maar ook omdat je eigenlijk allebei de partijen kan begrijpen, Allebei hebben ze gelijk, allebei zitten ze fout. Je weet niet voor wie je moet zijn, en dat geeft wel nuance. Ondertussen is het helemaal fijn dat er een nieuwe, originele film is van Ridley Scott die niet hangt op voorgaande IP (intellectual property). Scott is hiermee vrij om zijn eigen draai aan het script te geven, en zijn eigen stijl te gebruiken, waardoor er eindelijk weer wat origineels op het scherm is. Het is zonde dat de film dan ook weinig gezien is, want er wordt veel geklaagd over de Marvelisatie van de bioscoopagenda, waarin éénheidsworst de overhand zou hebben. Als alle mensen die dit soort films, van grote regisseurs met een origineel verhaal en een degelijk budget, liever zouden willen zien ook daadwerkelijk naar de bioscoop zouden gaan kwam er misschien meer unieks in de bioscoop. Kleine regisseurs maken anders helemaal geen schijn van kans. Ik hoop dat er meer aandacht komt voor dit soort projecten, en dat er wat meer ruimte is voor nieuwe verhalen.
Spoiler analyse
Regie
Ridley Scott keert met deze film terug naar een historisch verhaal. Waar Gladiator soms koos voor stilistische interpretaties van de geschiedenis lijkt The Last Duel vooral de smerige werkelijkheid te willen tonen. De meeste scènes waren schitterend geschoten, mooi belicht met vloeiend camerawerk, maar de echte kracht van de regie zat hem wat mij betreft in de focus op de minieme verschillen tussen scènes. Dezelfde setting en dezelfde set kon een hele andere toon krijgen door de personages die we volgden in deze scène, en Scott heeft slimme keuzes gemaakt om deze toon telkens goed weer te geven. De verkrachtingsscène vond ik eigenlijk iets te bruut, maar dat zorgt wel ervoor dat je de frustratie en de pijn van Marguerite de Carrouges echt voelt en begrijpt. Volgens mij probeert Scott ook een spotlight op Jodie Comer als Marguerite te zetten, en hij wil vooral weergeven dat het duel uiteindelijk niet meer om haar strijd gaat. Ze verliest wat er ook gebeurt, en de mannen strijden helemaal voor hun eigen eer en redenen. De hele situatie is deprimerend en dat zie je aan elk beeld. Ik heb met verbazing zitten kijken. Vooral als het gevecht begint, het nominative duel, zie je Scott van zijn beste kant en krijg je Gladiator sentimenten mee. Het duel zelf is kort, maar realistische en bruut in beeld gebracht. Het wordt deste duidelijker dat het eigenlijk helemaal niet om dit duel gaat, maar om alles wat tot het duel heeft geleid.
Acteerwerk
Ik denk dat de hoofdprijs hier moet gaan naar Jodie Comer, die zichzelf steeds meer in diverse projecten laat zien als een veelzijdige actrice. In The Last Duel voel je de frustratie, het onrecht en de twijfel die leiden tot haar uiteindelijke besluit om open te zijn tegen haar man. Misschien was de rol niet altijd op een duidelijke manier uitgeschreven, maar ze gaf daar een eigen draai aan en bracht het geheel naar een hoger niveau. Het was hartverscheurend om haar realisatie te zien aan het einde van de film: Het maakt niet uit wat ik doe of wie er wint, ik verlies hoe dan ook. Die emotionele achtbaan die de film afsluit vertolkt Comer heel mooi en toch ook subtiel.
Het was leuk om Matt Damon en Ben Affleck weer eens samen iets te zien doen, en hoewel ze totaal andere rollen hadden vond ik ze allebei sterk spelen. Er zijn voor beide acteurs redelijk wat middelmatige films geweest recentelijk, en misschien is het omdat ze zelf het script hebben geschreven, maar hier lijken ze te laten zien waarom ze met recht filmsterren zijn. Vooral Damon speelt een onuitstaanbare man die een eigen erecode naleeft uit een tijd die niet meer is, en dat doet hij erg goed. De rol van Affleck laat hem wat losser en ontspannender zijn, en dat past ook beter bij hem dan een donkere Batman rol.
Adam Driver heeft de grootste dubbelrol in de film, en die speelt hij allebei zeer sterk. Als hij de joviale losbandige ridder mag spelen heeft hij duidelijk plezier, en hij kan ook echt niet begrijpen waarom hij uiteindelijk wordt veroordeeld door de Carrouges. Als hij vanuit de ogen van Marguerite moet spelen is hij echt een beest. Hij laat veelzijdigheid zien, en houdt de balans tussen enigmatisch en charismatisch, zoals hij dat ook in zijn persoonlijke leven lijkt te doen.
Script
Het is goed dat Ben Affleck en Matt Damon een derde schrijver bij zich hadden, Nicole Holofcener, die de vrouwelijke visie kon vertegenwoordigen in een film die hoofdzakelijk over een verkachting gaat. Het scenario neemt de tijd om dieper op alledrie de gezichtspunten in te gaan, en dat zorgt dat er ruimte is voor eigen interpretatie van de kijker over de situatie. Waarheid is maar net wie hem voordraagt, en dat is erg slim gedaan in een script gebaseerd op historische bronnen. Het is wel duidelijk dat Marguerite volgens het script de echte waarheid vertelt, en dat de mannen vooral blijven hangen in hun eigen interpretaties van de gebeurtenissen op basis van een verdraaid, voornamelijk mannelijk wereldbeeld.