Nightmare Alley
Plot
Een zwervende man zoekt een nieuw leven op, en beland in een jaren ‘30 kermis in Amerika. Hier ontmoet Stan Carlisle (Bradley Cooper) verschillende kleurrijke karakters waar hij het vak van ‘carney’ leert. Met zijn natuurlijke aanleg en charisma werkt hij zich op in de kermis en wordt een mentalist. De manipulatieve kunde die hij zichzelf eigen maakt smaakt naar meer en Carlisle zoekt een elitairdere klantenkring op in hotels, waar hij Lilith Ritter (Cate Blanchett) ontmoet, waarmee hij zichzelf steeds verder verliest in oplichtingspraktijken.
Wanneer wil je de film kijken?
Als je sterk in je schoenen staat en je durft het aan om in een duistere film noir te stappen. Het is zeker geen vrolijke opbeurende film die zich langzaam ontpopt tot een waar moordmysterie. Er is de hele film door een unheimliche sfeer, en daar moet je wel zin in hebben.
Recensie
Dit is duidelijk een filmwereld voor Guillermo del Toro, die bekend is van zijn monster-films Pan’s Labyrinth, de Hellboy serie, en The Shape of Water. In deze films creëert hij een realistische wereld waar monsters in bestaan, en in zijn nieuwe film doet hij exact hetzelfde maar zonder de protheses en schmink. In eerste instantie dacht ik dat er paranormale elementen in de film zouden zitten, puur op basis van de reputatie van Del Toro en licht misleidende trailers, maar het blijft bij de paranormale elementen die ook in onze wereld plaats zouden hebben. Daarom ben ik bevooroordeeld, want dit is helemaal mijn soort film. Als het gaat over oplichters, grifters, carney’s en circustuig dan heb je me al om, dus deze film geeft me precies dat. Het moet wel gezegd worden dat er een duidelijke tweedeling zit in de film. In eerste instantie zien we Bradley Coopers’ Stan Carlisle als een leerling en iemand die zijn rol zoekt in de wereld. De sfeer is wat ongemakkelijk maar er zit hart in en ondanks hun reputatie wordt Carlisle warme opgevangen door de circusklanten. In deel twee krijgen we een film noir moordmysterie, waar de sfeer snel grimmiger wordt en de onderwerpen duisterder. De film was lang maar door de veranderende toon en een duidelijk ritme en tempo verveelde ik me geen moment. Een echte aanrader dus.
Spoiler analyse
Regie
Hoewel Guillermo del Toro dit keer niet met monsters werkt weet hij wel een speciale sfeer neer te zetten waardoor je op elk moment een monster zou kunnen verwachten. De halve film verwachtte ik dat, zelfs al geloven de circusmedewerkers er zelf niet in, er geesten om elke hoek konden komen. Uiteindelijk is de film er één met het thema: Mensen kunnen ook monsters zijn. De manier waarop Del Toro dat laat zien is erg mooi, met scherpe schaduwen, boeiend camerawerk en veel focus voor karakters en vooral hun ogen. Heel boeiend is het dat Del Toro aan Indiewire, liet weten dat de film ook in zwart-wit te zien zou zijn. Dit is niet de eerste keer dat een kleurenfilm een andere versie heeft, denk aan Bong Joon Ho’s Parasite of Mad Max: Fury Road, waar later monochrome versies van uitkwamen, maar deze film lijkt er uitermate geschikt voor, vooral als je kijkt naar de tweede helft. Vanaf het moment dat Cate Blanchett op het scherm kwam schreeuwde de schaduw op haar gezicht dat het in zwart en wit getoond wilde worden. Het regiewerk van Del Toro was strak, waardoor je de tweeënhalf uur nauwelijks voelde, en duister zonder te veel de horror kant op te gaan. Eigenlijk precies wat je van de man wil zien.
Acteerwerk
Hoewel Toni Collette als Zeena Krumbein, Rooney Mara als Molly Cahill en Willem Dafoe als Clem Hoately absoluut de moeite waard waren, bleven de sterren van de show Bradley Cooper als Stan Carlisle en Cate Blanchett als Dr. Lilith Ritter. Cooper speelt vooral erg goed, met een pijn achter zijn ogen de hele film door. De truc van Del Toro om hem de eerste tien minuten niet te laten praten ging me wat ver, maar fysiek laat Cooper wel goed zien wie hij is. Hij veinst zekerheid maar voelt pijn en twijfel over zijn bestaan. Er waren momenten waarop Cooper echt een gevoel liet zien van erbij horen, en zijn roeping vinden. Uiteindelijk zijn die momenten zeldzaam en er zit een soort drang in zijn acteren. Hij moet door en kan geen rust vinden. Hij heeft iets te bewijzen. Dit deed Cooper erg goed. Ook was het hele idee van Stan als een charmante man die zijn natuurlijke luchtigheid in kan zetten om mensen te lezen en verleiden vond ik erg goed. In de eerste helft van de film vond ik de dialogen met Pete (David Stratheirn) heel sterk. Eigenlijk zijn Stan en Pete bijna dezelfde persoon, alleen scheelt het een paar jaar. De waarschuwingen van Pete die niet opgevolgd worden komen daarom deste harder aan.
Cate Blanchett domineerde voor mij de tweede helft van de film, waarin ze bijna onnatuurlijk in beeld werd gebracht. Hier komt een semi-expressionistische stijl naar voren van Del Toro, die het schitterende ongenaakbare gezicht van Blanchett omtovert in een alien-achtige betoverende vrouw. De focus van licht en schaduw bij Blanchett maakt ook dat we haar vanaf het begin niet echt vertrouwen. Hoe de manipulatie van Stan tegen hem wordt gekeerd door deze minstens-zo-slimme vrouw is treffend. Mooi ook dat ze een psycholoog is die exact doet wat Stan doet, maar er heel veel voor betaald krijgt. Eigenlijk zou je bijna willen dat Stan in de leer gaat bij haar. Vooral de kakelende lach bij de openbaring van haar ware agenda en de manier waarop ze subtiel Stan verleidt tot dronkenschap maken Blanchett het beste onderdeel van de tweede helft.
Script
Deste verder je komt in de film, deste meer je het gevoel krijgt van een centraal thema omtrent geloof. Niet alleen het geloven in god, waar Pete naar refereert en hoe Stan uiteindelijk zijn zwendel met Ezra Grindle wil afsluiten, maar ook geloof in jezelf. Pete gaf duidelijk aan dat je niet in je eigen mythe moet geloven, en dat je het gezicht van god nooit kwijt zou raken anders, en Willem Dafoe (Clem) legt uit dat mensen geloven wat ze willen geloven. Dit vond ik zeer sterk gedaan in de hele film en door de dialogen heen. Een ander sterk, maar wat afgezaagder, thema was het mens en beest dichotomie. Er zit een beest in elk mens, en daar moet je jezelf niet aan overgeven. Uiteindelijk veranderd Stan natuurlijk in een dronkaard, een moordenaar en komt hij te werken als een ‘geek’, het half monster waar hij zelf medelijden mee had toen hij voor Clem kwam te werken. Dit einde was sterk, zelfs al zag je het een tijdje aankomen, en maakte het geheel zeer tragisch. Als een thema vond ik het wel iets minder dan het terugkerende geloof.
Publicatiedatum: 28-01-22