CODA

Regie

Sian Heder weet een erg mooi beeld te geven van het vissersdorp waar Ruby en haar gezin wonen, en dat alleen al is erg slim. Het is geen perfect dorp, maar Ruby kent het en het is voor haar heel mooi en echt een thuis. Dat geeft extra emotie aan haar beslissing om te vertrekken. Er waren een aantal slimme regiekeuzes die niet de nadruk legde op de doofheid van het gezin, maar juist voor meer begrip zorgde. Een scène waarbij het gezin onderdeel is van het concertpubliek bijvoorbeeld maakt de kijker eerst ongemakkelijk, en de vader en moeder lijken niet echt op te letten. Ze hebben het over boodschappen doen en kijken vooral om zich heen. Langzaam realiseren ze zich dat mensen geroerd zijn door het optreden, en hun houding verandert helemaal. Dit is gedaan terwijl de audio helemaal wegvalt voor de kijker, en geeft nog sterker mee hoe de ouders dit moment ervaren. Dit vond ik het sterkste moment uit heel de film, maar er zitten ook kleine stukjes in zoals Ruby die haar muziek keihard aan kan zetten om drie uur in de morgen en de ouders die heel luidruchtig alle huishoudelijke taken uitvoeren. Het zijn kleine dingen waar je normaal niet over nadenkt die subtiel maar duidelijk naar voren komen in de film en wat meer diepgang geven aan een anderzijds standaard verhaal.

Acteerwerk

Het is mooi om dove mensen een podium te geven, en dit is in 2021 zeker het geval geweest. Twee Marvel projecten hadden dove karakters vertolkt door dove acteurs, en ook hier waren de moeder (Marlee Matlin), vader (Troy Kotsur) en broer (Daniel Durant) gespeeld door dove acteurs. Ze brachten de emotie achter hun gebarentaal heel mooi over. Vooral de discussie tussen Marlee Matlin en haar dochter was heel mooi om te zien. Je ziet als kijker heel snel meer nuances in de manier waarop er gebaard wordt. De moeder kan nogal passief agressief gebaren in discussies bijvoorbeeld, terwijl Daniel Durant kan tieren als een gefrustreerde 20-jarige die met zijn zus bekvecht. Ik vond de vader, Troy Kotsur, vaak nog het leukst acteren omdat hij een bepaalde creativiteit meegaf aan zijn gebaren, en zijn droge gevoel voor humor goed tot zijn recht kwam, zelfs als je hem niet verstond. Ik voelde echt mee met alle mensen in de film, maar vooral met het gezin. Ik wilde dat het goed kwam met ze, en dat ze een gelukkig einde tegemoet gingen. Daardoor werd je echt helemaal in de film getrokken.

De uitspringer is Emilia Jones. Ze had een bepaalde felheid die goed werd overgebracht, alsof ze haar hele leven al moest strijden. Het gevoel dat ze er niet bij hoort, in de ‘normale’ wereld en in haar dove gezin, is hartverscheurend als je erover nadenkt. Dit laat ze ook mooi zien in haar acteerwerk. Hoewel ze vrijwel de hele film wat boos en gefrustreerd is, is de liefde voor haar gezin ook vaak duidelijk. Ze kan met ze lachen, en ze soms achter het behang plakken, Dat is allemaal met simpele blikken weergegeven. Ook het leren gebaren is natuurlijk zeer indrukwekkend, en ik heb het gevoel dat ze heel natuurlijk overkomt, maar dat is lastig te beoordelen als je een andere taal niet verstaat. Ik verwacht heel veel van haar in de toekomst, want als ze deze natuurlijke manier van acteren door kan zetten moet ze wel een grote naam worden.

Script

Een slim element in het script is dat het gezin heel normaal is, en ze volop schelden en kunnen tieren. Ze zijn emotioneel, en absoluut niet perfect. Ze willen niet gezien worden als gehandicapt maar zijn ondertussen ook expres afhoudend. De rest van de wereld komt alleen tot hen via hun dochter, en daarom is ze een onmisbaar element in hun leven. Als ze begint te rebelleren heeft dat echte consequenties, zoals het verliezen van hun vaarbewijs. In het schrijfwerk is er ook voor elke relatie wat tijd. Je krijgt daarom meer gevoel bij elk persoon op het scherm. Ruby praat met elk ander lid van het gezin over hun relatie, en die dialogen zijn ook erg goed geschreven. Er wordt ook niet te lang stilgestaan bij sommige elementen maar ze worden wel kort aangestipt. De manier waarop Ruby sprak toen ze naar school ging, als een doof persoon, wordt kort benoemd maar krijgt geen overdreven emotionele monoloog. Het helpt haar beter zingen, en daarmee uit. Dat soort scriptkeuzes waren fijn en maakte het allemaal wat realistischer. Ik ben blij dat de film uiteindelijk een blij einde heeft en dat is met een montage snel, efficiënt en emotioneel in elkaar gezet. Ik weet niet of het script eerst uitgebreider was, maar juist een snel einde paste goed in de sfeer en het tempo van de rest van de film. Je steunt de karakters allemaal, want ze zijn imperfect maar voelen als echte mensen door de natuurlijke dialogen en acteerprestaties, en dan is een fijn einde helemaal perfect.