Lin-Manuel Miranda

Hoe het bureau van Lin-Manuel Miranda eindelijk opgeschoond werd

"How do you write like you're running out of time? Write day and night like you're running out of time."

Dit is een stukje uit Non-Stop, een nummer uit Hamilton van Lin-Manuel Miranda, die bijna autobiografische lijkt als je kijkt naar wat deze man in de afgelopen jaren allemaal heeft gedaan. Sommige mensen kennen hem van zijn Broadway musicals, sommigen kennen hem beter als liedjesschrijver van animatiefilms, anderen weer als een acteur in bijvoorbeeld Mary Poppins. Als het om creatieve projecten gaat kan deze man alles, maar hij lijkt ook 'Ja' te zeggen tegen alles. Misschien moet hij toch af en toe luisteren naar zijn eigen songteksten. In 2021 maakte hij zijn debuut als regisseur, op een zeer succesvolle manier, en daarmee was zijn lange lijst van projecten eindelijk volledig afgevinkt. Ik kijk graag terug naar zijn pandemie jaren om te zien hoe Miranda in staat was om al zijn projecten af te ronden. Daarnaast kijk ik naar de toekomst voor LMM heeft, en wat ik vooral van hem hoop te zien in de komende jaren.

Musicals

Tijdens de eerste lockdown zocht ik naar muziek om me scherp te houden terwijl ik thuis werkte. Dit bracht me naar een willekeurige afspeellijst waar ook een nummer van Hamilton op stond. Deze bleef maar in mijn hoofd hangen en ik besloot het album op te zetten. Per nummer groeide mijn waardering. De teksten waren scherp, snel en hadden dubbele lagen die je alleen oppikt als je de nummers vaker opzet. De muzikale thema's zijn perfect uitgedacht en blijven herhalen door de musical heen. Het loopt als een trein en zat boordevol energie. Dit is allemaal kenmerkend voor Lin-Manuel Miranda, kwam ik later achter.

Miranda is slim, en dat laat hij goed zien in zijn musicals en kunst, maar ook zijn zakelijkheid. In de afgelopen twee jaar zijn de twee Broadway musicals geschreven door LMM "verfilmd". Dit wil zeggen dat Disney zijn opnames van Hamilton heeft gekocht in 2020 en deze aanbood op Disney+ om de nieuwe streamingdienst een boost te geven en een serieuze concurrent te maken voor Netflix. De manier waarop Disney en Netflix tegen elkaar opbokste voor de rechten van Hamilton is toonaangevend voor de slimme zakelijke Miranda, die precies weet wat zijn creaties waard zijn. Hij zal zijn baby’s niet zomaar van de hand doen en blijft betrokken bij de ontwikkeling van al zijn projecten. De originele cast, waar de musical officieel mee in première is gegaan op Broadway, kwam een paar dagen terug op het podium om extra opnames te maken, zowel op het podium als vanuit het publiek. Het resultaat is het beste voorbeeld van een musical die ik persoonlijk ooit zag. De choreografie paste perfect bij de muziek, en de productie zit fysiek net zo rammend vol als de songteksten. Als je Miranda op zijn musical hoogtepunt wil zien is dit de perfecte manier.

Miranda liet in een interview weten dat hij het lastig vond om zich op te werken als een Latino-man in musicals, aangezien de enige rollen die hij kreeg te choreografisch complex zijn, of vragen om een opera-esque stem die hij niet heeft. Ik zie hem ook niet als een baanbrekende zanger, maar juist omdat hij niet paste in de bestaande vorm van musicals kon hij zijn eigen stijl ontwikkelen. De rap die hij gebruikt past beter bij zijn stem, en geven hem de kans om gepassioneerd te zijn zonder lange uithalen en onmogelijke noten. Miranda vond iets waar hij in uit kan stralen, en daarnaast vond hij ook een kans om mensen met etnisch diverse achtergronden te laten stralen op het podium. Hij bracht andere gezichten in de spotlight door kleurenblind te casten, iets wat hiervoor zelden het geval was.

In the Heights is een een meer traditionele musical-film, en is vooral een fijne zomers muziekspektakel voor het grote doek. Deze film kwam ook uit tijdens de pandemie, en is de eerste musical die Miranda naar Broadway bracht. Dit keer kiest Miranda ervoor om zelf niet de hoofdrol te pakken zoals op het toneel. Hij pakt een cameorol, als de ijsjesverkoper, en geeft hiermee jongere artiesten de kans om zijn verhaal te vertellen. De cast bestaat wel uit een bijna onuitputtelijke lijst van bekende namen en vrienden van Miranda door zijn tijd op Broadway. Dit is ook een kenmerk voor LMM: Hij is vriendelijk, open en een charmeur. Zijn passie voor musicals komt uit een oprechte fascinatie en hij is een echte fan. Hij is een netwerker, en zijn lange tijd als Hamilton hebben hem een indrukwekkende rolodex opgeleverd.

In the Heights is minder indrukwekkend dan Hamilton, en dit komt deels doordat er concessies gedaan moesten worden. Er zijn liedjes verdwenen, het script is aangepast om beter bij de tijd te passen, en de rol van Abuela Claudia is kleiner geworden. Het geniale van Lin-Manuel’s originele versie, waar de karakters voor mijn gevoel allemaal mooi naar voren kwamen, is daarmee afgezwakt. Toch denk ik dat het mooi is dat LMM’s eerste musical ook op een ander medium te zien is, waarmee het een groter publiek bereikt. Het is alsnog zeker de moeite waard om de film te kijken, en het liefst in een bioscoop waar de dansnummers tot hun recht komen.

Animatie

Hoewel Miranda met Moana al eerder voor Disney werkte, was dit toch redelijk laat in het proces. Wie wil zien hoe een animatiefilm is als LMM er vanaf het begin bij betrokken is moet kijken naar de Netflix-film Vivo en de Disney-film Encanto. De nummers voelen voor mij in allebei de animatiefilms als het centrale concept, en daar vanuit komt het verhaal naar voren. Miranda lijkt meer te schrijven vanuit de muziek, en daarna wordt de rest van het verhaal weergegeven waar de overkoepelende muzikale thema's ook in terugkomen.

Vivo gaat over een aapje dat muziek kan maken in Cuba, en wordt door LMM ingesproken. Zijn stem is onmiddellijk herkenbaar en hij speelt in op zijn talent om snel te spreken zoals hij eerder liet zien met zijn Broadway musicals. Voor mij sprong vooral het liedje van nieuwkomer Ynairaly Simo eruit, My Own Drum, en dat is nou net degene met een beetje een andere stijl. Dit komt ook omdat Missy Elliot eraan heeft gemixt, maar juist het breken van de standaard stijl van Lin-Manuel vond ik erg leuk. Hij leunt normaal op Latijns Amerikaanse muzikale invloeden, wat absoluut werkt en niet erg is, maar het wordt wel repetitief als je al zijn werk achter elkaar hoort. Nieuwe stijlen maakt LMM zich ook snel eigen, en daar is voor hem volgens mij nog steeds veel potentie voor nieuw werk.

Voor Encanto is dit Latijns Amerikaanse thema ook zeker doorgezet. Hierin laat Miranda zien dat hij een groot talent heeft voor meerstemmigheid. Hij pakt basisakkoorden, en verzint tien zanglijnen die hier mogelijk op passen. Die komen 1 voor 1 aan bod, totdat je een kakofonie hebt aan stemmen die chaotisch klinken als je iedereen probeert te verstaan. De truc is dan om afstand te nemen, niet te luisteren naar de woorden, en elke stem te zien als een instrument. We Don't Talk About Bruno is daar een mooi voorbeeld van. Ook mooi om een Spaanstalig nummer te horen hier, omdat de wortels van LMM daarmee goed gepresenteerd worden. Wat ik heerlijk vind is gelaagdheid. Hier is Disney al goed in, maar LMM doet er een schepje bovenop nog. Zoeken naar thema's en rode draden is daarom extra leuk.

Regie

Als regisseur heeft LMM zijn eerste film uitgebracht in 2021. Het is een verfilming van het leven van Jonathan Larson, de schrijver van Rent. Dit is een schitterende manier voor Miranda om zijn debuut op de regiestoel te maken, want Rent is volgens hem de rede dat hij interesse kreeg voor musicals. In tick, tick … BOOM! heeft een kleine rol zelf, maar zoals bij In the Heights weet Miranda hoe hij een stap opzij moet doen om de film goed te laten werken. Hij is in staat om het verhaal van zijn held mooi vorm te geven, en dan niet op een heldenverering manier. Larson, gespeeld door Andrew Garfield, heeft tics, neuroses en frustraties die passen bij een creatieveling die zijn ei niet kwijt kan. Hij wordt op een realistische manier naar voren gebracht, zonder de glans randjes die je normaal in musicals films ziet. Er zitten heerlijke rock-monologen in, waar de film ook op is gebaseerd, en een paar dansnummers en set pieces die werken omdat ze de muzikale genialiteit van Larsson goed in beeld brengen. Je kijkt in zijn hoofd, lijkt het vaak, en daarmee krijg je veel sympathie voor Larson als karakter. Er zit een tweedeling tussen zijn saaie dagelijkse leven en de energieke uitspattingen in zijn hoofd. Volgens mij laat Miranda ook iets autobiografisch zien hier. Lin-Manuel maakt wederom goed gebruik van zijn rolodex, en als je iets van musicals weet zie je in de diner scène alleen maar bekende gezichten.

Ik geloof dat veel film musicals niet werken, en ze worden sowieso door musicalfans vaker gezien als minder dan de podium versies. Voor tick, tick …BOOM! zie je dat er niet alleen een fan achter de camera zit, maar ook een ervaren toneel regisseur. De passie en betrokkenheid van Miranda geven deze musical een ander gevoel. Het heeft iets oprechts, net als Miranda zelf. Naast een goede musical was het ook een goede film, dus ik heb zeer veel hoop voor Miranda in de toekomst.

Conclusie

Het werkbureau van Lin-Manuel is leeg. Geen half afgeschreven raps meer, geen Disney animatiefilms, geen scripts waar hij in aan het strepen is. De vraag is: wat nu? Zelf hoop ik dat deze rust komt met een nieuwe inspiratie voor een musical. Iets totaal anders dan In the Heights en Hamilton, met een andere muziekstijl waar hij zich op kan storten zodat we wederom weggeblazen worden. Nog een film musical zou ik ook niet erg vinden, maar ik geloof dat Miranda de kracht heeft om de verandering die hij naar Broadway heeft gebracht nog verder kan doorzetten. Misschien moet hij dan niet zelf de hoofdrol spelen, maar schrijven voor andere mensen. Hij heeft zijn eigen muzikale kracht tot zijn recht laten komen, en dat kan hij vast ook voor andere artiesten doen.

Bronnen: Genius Lyrics, Entertainment Weekly, Hispanic Network, The Disney Insider, Vox, The New York Times, ABC

Publicatiedatum: 31-01-22