Summer of Soul (or When the Revolution Could Not Be Televised)
Plot
In de zomer van 1969 wordt er in New York, Harlem, een soul festival gehouden voor inwoners van de regio. Zes weken lang is er elk weekend een serie optredens van verschillende zwarte en latino artiesten die het zwarte leven en de zwarte cultuur vieren. De opnames verdwenen 50 jaar lang in een kelder, en worden in deze spetterende documentaire samengevoegd om een kijkje te geven in het leven van Harlem in 1969. Het Harlem Culture Festival wordt verkent aan de hand van verschillende historische en culturele gebeurtenissen.
Wanneer wil je de film kijken?
De documentaire is een liefdesbrief aan zwarte cultuur en geschiedenis in de late jaren ‘60, en maakt nogal wat emoties los. Als je van geschiedenis en de rol van muziek hierin houdt is het zeer de moeite waard.
Recensie
Muzikant Ahmir "Questlove" Thompson, bekend als de bandleider en drummer van de Roots, is naast een geweldige muzikant ook een historicus die veel werken over zwarte muziek en de invloed hiervan heeft gepubliceerd. Nu maakt zijn debuut als filmmaker en laat hij zijn passie zien in een krachtige en meeslepende documentaire. Summer of Soul had heel makkelijk de focus kunnen leggen op bekende muziekanten zoals B.B. King, Nina Simone, Sly & The Family Stone, Gladys Knight & The Pips en Stevie Wonder die allemaal bij het festival aanwezig waren, maar kijkt in plaats daarvan naar het jaar 1969 en de broeierige sfeer die heerste in de zwarte cultuur in de V.S.. De getuigenissen van festivalgangers, artiesten en experts op het gebied van de cultuur van minderheden in New York geven een echte stem en gezicht aan de personen die tijdens het festival aanwezig waren. Het maakt de film emotioneel, en meer dan eens voel je de frustratie en de revolutie binnenkomen met de beelden. De aandacht voor het publiek is erg goed gedaan, en maakt dat de film over meer gaat dan alleen de muziek. Ik zou graag veel meer beelden zien van de optredens zelf, maar deze documentaire geeft geweldige context en is een perfecte momentopname die diepere inzichten geeft in een culturele stroming en al haar facetten.
Verdere analyse:
Regie
De muziek wordt door Questlove gebruikt als de soundtrack van de documentaire die eigenlijk over zwarte cultuur aan het begin van de jaren ‘70 gaat, zoals de muziek van het festival ook een soundtrack was voor de revolutionaire en geradicaliseerde ideeën van de tijd was. Deze parallelen voel je vaak, vooral door de slimme opbouw en de verschillende thema’s die steeds meer afwijken van een gezellig festival en steeds meer vertrekken richting de verklaring van de opkomst van de zwarte trots in Amerika. Ahmir Thompson is duidelijk slim, onderlegd in de taal van de tijd waar hij de documentaire over heeft gemaakt, en legt boeiende linkjes die anderen misschien links hadden laten liggen. De maanlanding en de visie van Harlem-inwoners hierop bijvoorbeeld geeft duidelijk weer dat er een groot schisma was in de volledige Amerikaanse samenleving, en de mensen die hij daarover laat spreken zijn welbespraakt en geven beknopt weer wat mensen echt dachten. De gekozen muziekstukken, niet perse de hits maar juist mooie momenten die de sfeer van het festival mooi weergaven, zijn slim op volgorde gezet, en je hebt niet het idee dat er iets te lang doorgaat. Alles op beeld is boeiend, nodig en daarmee ligt het tempo van de film lekker hoog. Als je toegang hebt tot het volledige beeldmateriaal van het festival lijkt het me lastig om deze keuzes te maken, en daarom geloof ik dat Questlove hier heel sterk laat zien dat hij niet bang is om harde keuzes te maken. De overgang tussen muziek en cultuur zijn moeiteloos, en de gekozen thema’s zijn treffend. De moord op Martin Luther King, John F. Kennedy en Malcolm X worden verkend, de Black Panther beweging kwam voorbij, de latijns-amerikaanse invloeden op zwarte cultuur werden benoemd met Lin-Manuel Miranda en zijn vader als sprekers. Al deze evenementen zorgen dat je de druk en frustratie voeltm en de muziek zorgt dat deze gefrustreerde massa in Harlem samen kon komen en eenheid voelde. Questlove laat heel mooi zien dat dit festival niet alleen maar over muziek ging. Het is een tijdscapsule van een film, en helemaal de moeite waard om op te zetten.